Herkesin hayatında bir hatta belki de birden fazla ZOR İNSAN ve yol açtıkları ZOR DURUMLAR vardır. Karşılaşmamak için yolunuzu değiştirdiğiniz, aynı ortamda bulunmamak için taklalar attığınız insanlar mutlaka vardır. Bazen spesifik bir olay ya da durum bir insanı zor bir insan haline getirebilir. Bu geçicidir. Burada bahsettiğimiz kronik olarak tekrarlayan negatif davranışları nedeni ile sizi zorlayan ZOR İNSANLAR. 

- Yıkıcı eleştiri yapanlar, 
- Hiçbir esneklik göstermeyenler, 
- İşbirliği yapmayanlar, 
- Kendi fikirlerini dayatanlar, 
- Çok çabuk çileden çıkanlar, 
-  Aşırı hassaslar birkaç örnek olarak gösterilebilir. 

Gelin görün ki bu kişiler ile çalışmanız, işbirliği yapmanız gerektiğinde bu durumu yönetmek daha zor bir hale gelir. Zor insanlar iş hayatınızı cehenneme çevirebilir, verimliliğinizi düşürebilir, vermek istemediğiniz tepkiler vermenize yol açarak sizi iş hayatınızda mutsuz edebilir hatta bazı uç durumlarda geleceğinizin çok parlak olabileceği çok sevdiğiniz bir kurum ile yollarınızı ayırmanıza bile sebebiyet verebilir. 

Bu zor insanlar;
- Belki size zor anlar yaşatan bir müşteriniz..
- Belki de çalışma arkadaşınız olabilir.
- Hatta belki de bu zor kişiye raporluyorsunuzdur, sizin yöneticinizdir.
- Belki de yöneticisi olduğunuz kişi size zor anlar yaşatıyordur. 

Her birinin ayrı zorluğu var, değil mi? Hayatımızdaki zorluk seviyeleri ve zorlu insanlar farklı farklı da olsa yaşattıkları bir takım duygular ortaktır:
- Kalp atışınız hızlanır, soğuk soğuk terlersiniz, 
- Sağlıklı tepkiler veremez genelde reaksiyon verirsiniz, 
- Bazen de hiçbir reaksiyon veremez kendi içinize kapanırsınız,
- Özdeğer ve özgüven duygunuz zedelenir,
- Kızgın ve öfkeli hissedersiniz,
- Yorgun hissedersiniz.

Zorlu insanlarla karşılaştığımızda:
- Karşımızdaki insanı ortamdan uzaklaştırabiliyor muyuz? 
- Ortamı terkedebiliyor muyuz? 

Bu ikisini de yapamıyorsak, zorlu insanlarla ve zorlu durumlarla başetme yöntemleri geliştirmekten başka çare kalmıyor. Yöntem önerilerine girmeden evvel şunu bilmenizde fayda var, deneyimlediğimiz stresin büyük bir kısmını kendimiz yaratırız. Karşılaştığımız olaya nasıl tepki verdiğimiz stres seviyemizi belirler. Yani güzel haber, stresi kimse size yüklemiyor, siz yükleniyorsunuz  Dolayısıyla bunu değiştirmek de elinizde. 
İşte size zor durumlar ve zor insanlarla başetmek için birkaç yöntem önerisi:

Perspektifinizi değiştirin: Bir fotoğrafçı çekeceği manzaranın değişmesini beklemek yerine onu en iyi görselleştirebileceği açıya göre kendini pozisyonlar, perspektifini değiştirir. Sahneye baktığı lensi, objektifi değiştirir. Siz de zor bir insanla etkileşim içerisindeyken algınızı ve perspektifinizi değiştirebilirsiniz. Bardağı yarı boş görmek yerine yarı dolu görebileceğiniz perspektife geçerek duygularınızı ve tepkilerinizi yönetmeyi kolaylaştırabilirsiniz.

Davranışınızı değiştirin: Muhtemelen aynı “zor insan” karşısında sürekli aynı davranışları sergiliyorsunuzdur. Bir nevi bu insan karşısında tetiklenen kimliğiniz yönetimi ele alarak tepkisel davranışlar sergilemenize neden oluyordur. Bilinçli bir efor sarfederek davranışlarınızı değiştirmeyi seçebilirsiniz. Örneğin bu zor insanı daha çok dinlemeye odaklanın, hemen cevap vermeye ya da savunmaya çalışmayın. Sessizlik alanları yaratın, ya da tam tersi soru sorun. Sakin kalmayı tercih edin, negatif davranışa negatif davranışla cevap vermeyin. Davranışınızı kendiniz kontrol etmeye başladığınızda, tepki vermek yerine davranışınızı bilinçli bir şekilde seçmeye başladığınızda kontrolü kaybetmediğiniz, aksine kontrolü elinize aldığınız için bu zor insan ve zor durum karşısında kendinizle grur duyacağınız sonuçlar üretmeye başlayacaksınız.

Kişiselleştirmeyin: Herşey sizinle alakalı değildir. Bunu hayatınıza da genel bir kabul olarak alırsanız çok rahat edersiniz. Zor insanların davranışları da sizinle alakalı değildir, kendileri ile alakalıdır. Eğer farklı bir şey denemek isterseniz bu insanların “neden” bu şekilde davranmayı seçtiklerini anlamaya çalışabilirsiniz. Anlamak her zaman mümkün, davranışlarına anlayış gösterip göstermemek her zaman sizin kontrolünüzde. Ama davranışın sizinle alakalı olmadığını bilmek bile dönülmez bir reaksiyon zincirine girmenizi engelleyerek, bilinçli davranışlarla cevap vermenizi sağlayabilir. 

Haklı olmak yerine kazanmayı seçin:  Genel eğilimimiz “haklı olma” içgüdüsüdür. Ancak zor insanlar karşısında “haklı olma” savaşı vermek pek de kolay kazanabileceğiniz bir savaş değildir. Bu tip durumlarda “haklı olmak” yerine “kazanmak” seçimini yaparsanız, bu durumdan minimum zararla çıkabilirsiniz. “Kendi menfaatime maksimum hizmet ederek çıkabilmek için nasıl davranmam gerekiyor?” sorusunu kendinize sorarak hareket edebilirsiniz. 
Örnek alın: Çevrenizi gözlemleyin. Sizin başetmekte zorlandığınız bu insanları yönetebilen, sizin kadar sorun yaşamayan örnekler var mı etrafınızda? Sizde olmayan hangi özelikleri onları bu zor insanlar karşısında dayanıklı kılıyor?  Belki sizin prensiplerinize ya da değerlerinize uymayan davranış seçimlerinde bulunuyorlardır. Yargılayan lensleri çıkartıp saf bir merakla bakın bu insanlara. Sizin başaramadığınız neyi başarıyorlar? Bu insanları kopyalamak zorunda ya da onlardan biri olmak zorunda değilsiniz, merak etmeyin. Ama ufak da olsa kendinize katabileceğiniz, doğru yaptıkları bir stratejiyi inceleyin ve kendinize uyarlayın. 

Yardım alın: Bazen de bu zor insanlar ne yaparsanız yapın başetmesi kolay olmayan durumlar yaratmaya devam ederler. Bu durumda da yardım almayı, şirket yetkililerini bilgilendirmeyi, olumsuz davranışı raporlamayı ve bildirmeyi ihmal etmeyin. 

Son olarak bir de şu perspektiften bakmanızı öneririm: Siz de birileri için zor insan olabilir misiniz? Bence siz de kesin birileri için “zor insan”sınızdır. Sizinle nasıl başetmeliler sizce? ;) Bir yöntem de siz geliştirebilirsiniz belki bu bakış açısı ile.